تحصیل در مدارس هلند

برای مهاجرانی که با بچه به هلند نقل مکان می‌کنند، یکی از تصمیمات مهم آن‌ها پیدا کردن مدارس مناسب برای فرزندانشان است. درک روش آموزش در مدارس هلندی و پیچیدگی‌های سطوح و رویکردهای آموزشی مختلف در این مدارس چالش برانگیز است.

رتبه کشور هلند در بسیاری از زمینه‌های آموزشی بالا است. هلند در رده‌بندی‌ای که مجمع جهانی اقتصاد به عمل آورده، در رتبه سوم در لیست باسوادترین و تحصیل‌کرده‌ترین کشورهای جهان بوده و سیستم آموزش هلندی به عنوان یکی از کارآمدترین‌ها در رتبه‌بندی پیزا/OECD فهرست شده است. سن معمول شروع مدرسه ابتدایی در هلند 4 سال است و کودکان از سن پنج سالگی باید به صورت رسمی تحصیل را شروع کنند.

در این مقاله سعی ما بر این است که به‌طور کامل به بررسی مدارس هلند و سطوح مختلفی آموزش در این کشور، هزینه‌های تحصیلی، انواع مدارس و اطلاعات لازم دیگر بپردازیم. ما در مؤسسه مهاجرتی زنگنه، با ارائه بهترین مشاوره شما را با کمترین هزینه و به درست‌ترین شیوه در مسیرتان یاری خواهیم داد.

تحصیل در هلند

در هلند رسم بر این است که اکثر کودکان پس از اولین روز از تولد چهار سالگی‌شان، (هر زمان از سال که باشد) مدرسه ابتدایی خود را شروع می‌کنند در در هلندی به این نوع از مدرسه baseschool می‌گویند. اما از 5 سالگی مدرسه رفتن برای تمام کودکان اجباری می‌شود. به این نوع از مدرسه نیز در زبان هلندی (leerplicht) می‌گویند.

مدرسه ابتدایی 8 سطح دارد. از سطح 1 تا سطح 8 (سن 12 سالگی). دانش‌آموزان که به سن  12 سالگی رسیدند، باید در مدارس سطح راهنمایی ثبت‌نام کنند و در این سطح نیز باید تا 16 سالگی درس بخوانند و موفق به اخذ مدرک دیپلم (startkwalificatie) خود شوند، در غیر اینصورت باید تا سن 18 سالگی در مدرسه بمانند تا جایی که بتوانند مدرک دیپلم خود را بگیرند.

هزینه‌های مدارس در هلند

علیرغم اینکه تحصیل در بیشتر مدارس هلند هزینه چندانی در بر ندارد و رایگان است، اما آن‌ها برای رویدادهایی مانند سفرها و جشن‌های مدرسه و یا استخدام یک معلم موسیقی اختصاصی، مبلغی را به عنوان هدیه به مدرسه (ouderbijdrage) از والدین دانش‌آموزان درخواست می‌کنند.

وزارت آموزش، فرهنگ و علوم (OCW) که یک وزارتخانه هلندی است و مسئولیت آموزش، فرهنگ، دانش، تحقیقات، برابری جنسیتی و ارتباطات را بر عهده دارد. بجز تعداد اندکی از مدارس خصوصی، مابقی مدارس زیر نظر این وزارتخانه اداره می‌شود که در کنار اهداف اصلی هر مدرسه، اهداف اجتماعی و استانداردهای کیفیت را باید کنترل کرده تا مبادا مدرسه‌ای از آن‌ها تخطی کند. اما با این وجود، هر مدرسه‌ای برای خود برنامه درسی و برنامه بودجه مجزا دارد.

مدارس قوانین سخت‌گیرانه‌ای را در مورد حضور دانش‌آموزان اعمال می‌کنند و کودکان تنها به دلایل بسیار خاص مجاز هستند که در کلاس درس شرکت نکنند. یکی از این دلایل می‌تواند ضرورت حضور در یک جشن خانوادگی مهم و یا بیماری جدی باشد.

تعطیلات مدارس در هلند

تعطیلات در مدارس هلند در طول سال تحصیلی پراکنده است و اینگونه نیست که مانند مدارس ایران سه ماه تعطیلات به صورت یکجا وجود داشته باشد. تعطیلات تابستانی تنها شش هفته (یک ماه و نیم) طول می‌کشد. اما در طول سال تحصیلی پس از هر یک ماه و نیم درس خواندن و کلاس رفتن، حداقل یک هفته تعطیلی وجود دارد. این روش هم برای دانش‌آموزان و هم معلمان بسیار مفید فایده بوده و به آن‌ها کمک می‌کند تا استراحتی کنند. این شرایط در مدارس دولتی حکم‌فرماست و ممکن است شرایط مدارس خصوصی و بین‌الملل جور دیگری باشد.

کیفیت سیستم آموزشی در هلند

سیستم آموزشی هلند در بسیاری از زمینه‌ها عملکرد خوبی داشته و رتبه بالایی را از آن خود کرده است. جالب است بدانید که هلند بر اساس رتبه‌بندی‌ای که مجمع جهانی اقتصاد انجام داده عنوان سومین کشور تحصیلکرده را دریافت کرده است. همچنین در رتبه‌بندی جهانی پیزا/ OECD، هلند در فهرست بهترین کشورها در آموزش و تربیت نوجوانان 15 ساله قرار گرفته است. یک سوم شهروندان 25 تا 64 ساله هلندی موفق به دریافت مدرک دانشگاهی شده‌اند که این میزان به‌طور چشمگیری بالاتر از میانگین 24 درصدی OECD بوده است.

علاوه بر این، هلند بخاطر اعمال برابری در فرصت‌های تحصیلی موفق به کسب امتیاز بالایی در بین کشور‌های جهان شده و تمام 13 دانشگاه دولتی هلند در رتبه‌بندی جهانی تایمز به عنوان دانشگاه‌هایی عالی دسته‌بندی شده‌اند.

آموزش پیش‌دبستانی در هلند

پیش از رفتن به مدرسه دبستان، کودکان می‌توانند یا به مهد کودک بروند و یا به پیش‌دبستانی. آن‌ها حتی می‌توانند همزمان به هر دو این‌ها بروند. مهد کودک دورانی است ده هفته‌ای برای کودکان چهارسال. کودکان می‌توانند یک تا پنج روز ثابت در هفته به مهد کودک بروند. مدارس پیش‌دبستانی (voorschool) از دو سالگی شروع شده و معمولاً 15 ساعت (یعنی 3 روز ) در هفته خدمات ارائه می‌دهند.

مراکز پیش‌دبستانی‌ ساختار بهتری نسبت به مهدکودک‌ها دارند. کودکان پیش‌دبستانی در این دوران به یادگیری زبان هلندی،  مهارت‌های اجتماعی و مهارت‌های حرکتی سرگرم شده و آماده راه‌یابی به مدرسه دبستان می‌شوند. اکثر مراکز پیش‌دبستانی به یک مدرسه وصل بوده اما سازمان اداره کننده متفاوتی دارند.

میزان تخفیف مالیاتی (kinderopvangtoeslag) که مشمول خانواده کودکان می‌شود بستگی به چندین مورد دارد: تک والد بودن خانواده، درآمد هر دو والدین و نیز میزان ساعات استفاده از مهد کودک. همچنین والدین کودکان پیش‌دبستانی نیز می‌توانند از تخفیفات مالیاتی بهره‌مند شوند. در صورتی‌که فقط یکی از والدین یا هیچ‌یک درآمدی نداشته باشند، برای هزینه‌های پیش‌دبستانی می‌توانند از شهرداری یارانه دریافت کنند.

تحصیلات ابتدایی در هلند

بین مدارس openbare و bijzondere در هلند تفاوت وجود دارد. تأمین مالی و اداره مدارس آزاد بر عهده یک بنیاد مستقل است. این‌ها مدارسی غیرمذهبی هستند. حدود دو سوم جمعیت کودکان هلند در مدارس bijzondere که هیأت مدیره خود را دارند و دارای اصول آموزشی خاص خود هستند، تحصیل می‌کنند. اصول مذهبی در مدارس دینی چندان سرسختانه نبوده و این مدارس حتی پذیرای کودکان غیرمذهبی و کودکان با مذهب متفاوت هستند. هر چند که نمی‌توان این را به قطعیت در مورد تمام مدارسعنوان کرد و این موضوع در هر مدرسه می‌تواند متفاوت باشد.

در اکثر مدارس ابتدایی کودکان چهار و پنج‌ ساله (گروه‌های 1 و 2) در یک کلاس با هم قرار می‌گیرند. به این کلاس‌ها، کلوترکلاس گفته می‌شود که قابل مقایسه با مهدکودک است. در این کلاس کودکان از طریق بازی، به یادگیری مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های حرکتی و تجربه استقلال و نیز کسب آمادگی تدریجی برای خواندن و نوشتن تشویق می‌شوند. خواندن و نوشتن در سن شش سالگی به‌صورت رسمی شروع می‌شود.

تعداد معمول دانش‌آموزان در یک کلاس در مدارس دولتی 23 یا 24 نفر است. اما این تعداد می‌تواند به 30 نفر هم برسد. با توجه به تعداد زیاد نفرات در کلاس‌های مدارس دولتی، برخی از والدین، مدارس خصوصی را به‌خاطر داشتن کلاس‌های کم‌ جمعت‌تر ترجیح می‌دهند. از گروه‌های سنی 3 تا 8، تنها یکی از گروه‌ها در کلاس‌های اکثر مدارس قرار می‌گیرند اما استثنائاتی نیز وجود دارد به این معنی که در مدارس مونته سوری و جناپلان سه گروه سنی نیز در یک کلاس با هم می‌توانند قرار بگیرند.

رویکردهای آموزشی مختلف در مدارس هلند

برای اکثر والدین در هلند، رویکرد آموزشی مدرسه انتخابی بسیار مهم است. درک رویکردهای آموزشی مختلف نیز بسیار مهم است تا بتوانید از این میان بهترین مدرسه را با مناسب‌ترین رویکرد آموزشی برای کودکان خود انتخاب کنید.

برای مثال، کودکان در مدارس مونته سوری، استقلال را فرا می‌گیرند و آموزش می‌بینند که با سرعت خاص خودشان کارهایشان را انجام دهند. اما در مدارس دالتون، کودکان بیشتر روی کار گروهی تمرکز دارند و باید به صورت تیمی پروژه‌ها را پیش برند. مدارس Jenaplan  بیشتر روی جامعه و مهارت‌های اجتماعی تمرکز کرده و مدارس Waldorf vrije نیز بیشتر بر طبیعت تمرکز دارند و عمدتاً از طریق شعر و  داستان و اجرای نمایشنامه به آموزش و یادگیری می‌پردازند.

ساعات کار مدارس هلند

هر مدرسه می‌تواند ساعت کاری خاص خود را تعیین کند. اما به صورت معمول مدارس بین ساعت 8:30 تا 8:45 شروع و تا ساعت 15:00 تا 15:15 به پایان می‌رسد. تایم استراحت و ناهار بین 45 دقیقه تا یک ساعت به طول می‌انجامد که در خلال این مدت کودکان می‌توانند به خانه بروند و یا در مدرسه بمانند و ناهار بخورند.  والدین کودکانی که در زمان ناهار خود در مدرسه می‌مانند، باید هزینه اضافی به مدرسه پرداخت کنند اما این به این معنی نیست که مدرسه برای آن‌ها ناهار تدارک می‌بیند، بلکه خود دانش‌آموزان باید از خانه ناهار خود را همراه بیاورند.

اگر هوا مساعد باشد، کودکان می‌توانند قبل یا بعد از ناهار بیرون مدرسه بازی کنند و در حین بازی آن‌ها، معلمان داوطلب بر بازی آن‌ها نظارت می‌کنند. در برخی از مدارس، دانش‌آموزان می‌توانند در کلاس با معلم‌شان ناهار خود را میل کنند. تعطیلات ناهار در این مدارس کوتاه‌تر بوده و مدرسه زودتر تعطیل می‌شود.

اکثر مدارس در روزهای چهارشنبه در ساعت 12:30 ظهر تعطیل می‌شوند. دانش‌آموزان در بعدازظهرهای چهارشنبه‌ها معمولاً در فعالیت‌هایی مانند باشگاه‌های ورزشی، جشن تولدها یا کلاس موسیقی شرکت می‌کنند. حتی پس از پایان یافتن مدرسه مدارس باید مراقبت‌های بعد از مدرسه را به دانش‌آموزان خود عرضه کنند. آن‌ها اغلب با یک سازمان خارجی (BSO) همکاری می‌کنند. کار این سازمان پس از پایان یافتن ساعات مدرسه و نیز در روزهای تعطیل شروع می‌شود. معلمان BSO پس از تایم مدرسه دانش‌آموزان را از مدرسه به مرکز BSO می‌برند.

والدین هم باید تا پیش از تعطیلی BSO بچه‌های خود را از این سازمان تحویل بگیرند. والدین باید هزینه جداگانه‌ای برای خدمات این سازمان پرداخت کنند.

مدارس دو زبانه در هلند

مدارس هلند باید طبق قانون آموزش زبان انگلیسی را به عنوان یک درس حداکثر از 10 سالگی شروع کنند. با بالا رفتن اهمیت یادگیری زبان انگلیسی و بیش‌تر شدن مهاجران خارجی، مدارس بیشتری تصمیم گرفته‌اند که آموزش این زبان را از سن پایین‌تری به کودکان شروع کنند. برخی از این مدارس (VVTO)حتی از 4 سالگی این آموزش‌ها را شروع می‌کنند. در هلند هفده مدرسه به صورت دو زبانه آموزش‌های خود را ارائه می‌دهند و اصطلاحاً به این مدارس مدارس دو زبانه گفته می‌شود. اما باید توجه داشت که در این مدارس دو زبانه هنوز امتحانات به زبان هلندی برگزار می‌شود. برخی از مدارس دو زبانه هم تأکید دارند که حداقل یکی از والدین کودکان به زبان هلندی مسلط باشند.

مدارس دولتی در هلند

مدارس دولتی همانطور که از نامشان مشخص است مدارسی هستند که زیرنظر دولت اداره و به آن‌ها بودجه پرداخت می‌شود و دانش‌آموزان می‌توانند در این مدارس به صورت رایگان به تحصیل بپردازند. در برخی از مدارس دولتی برنامه‌های ویژه‌ای برای کمک به دانش‌آموزان جدیدالورود و غیر هلندی درنظر گرفته شده است تا بتوانند از طریق این برنامه‌ها با سرعت بالاتری زبان و فرهنگ هلندی را بیاموزند. دانش‌آموزان 6 تا 12 سال می‌توانند به عنوان تازه‌وارد (nieuwkomersklas) یا opvangklas در مدارس ثبت‌نام کنند.

دانش‌آموزان بین 12 تا 18 سال نیز می‌توانند در کلاس‌های internationale schakelklas ثبت‌نام کنند. پیش از وارد شدن به کلاس‌های عادی، دانش‌آموزان جدیدالورود باید به مدت یک سال در این کلاس‌ها باقی بمانند. مزیت مدارس دولتی به مدارس خصوصی این است که دانش‌آموزان می‌توانند با سرعت بیشتری زبان هلندی را آموخته و با محیط جدید خود سازگار شوند و دوست پیدا کنند.

مدارس بین المللی در هلند

از آنجایی که روش‌ها و رویکردهای تدریس در مدارس خصوصی و بین‌المللی برنامه‌های درسی منعطف‌تری دارند، والدین مهاجران ممکن است به عنوان یک گزینه بهتر، این مدارس را برای فرزندانشان انتخاب کنند.

در بسیاری از مدارس بین‌المللی دانش‌آموزان می‌توانند برنامه درسی خود را به زبان کشورشان دنبال کنند و این برای زمانی که هلند را به مقصد کشور خود ترک می‌کنند می‌تواند بسیار مفید باشد. در سوی دیگر، مدارسی وجود دارند که برنامه درسی بین‌المللی ارائه می‌دهند و با گذراندن این دوره‌ها دانش‌آموزان می‌توانند به آسانی به سایر مدارس IB در سراسر جهان منتقل شوند. اما هزینه مدارس بین‌المللی نسبت به سایر مدارس بسیار بالاست و اگر شما می‌خواهید فرزند خود را در این مدارس بگذارید باید حتما به بودجه‌ای که دارید توجه کنید. بعلاوه، ظرفیت محدودی دارند.

مدارس با نیازهای ویژه

تمام مدارس دولتی در هلند طبق قانون “آموزش فراگیر”، مؤظف هستند که از کودکان با نیازهای ویژه نسبت به دانش‌آموزان عادی حمایت بیشتری بکنند. مدارس در قبال این دانش‌آموزان مسئول هستند تا مکان مناسبی برای یادگیری آن‌ها فراهم آورند. در صورت لزوم، این مدارس می‌توانند از حمایت معلمان و متخصصان خارج از مدرسه بهره ببرند. اگر چه این معلمان و متخصصان تنها چند ساعت در هفته می‌توانند حضور یابند.

از سوی دیگر، مدارسی در هلند وجود دارند که مخصوص این دانش‌آموزان طراحی شده است و زمانی که دانش‌آموزان به حمایت بیش‌ از حد یا بسیار تخصصی نیاز دارند باید آن‌ها را در این مدارس ثبت‌نام کرد. گاهی کودکان تا پایان دوره دبستان خود در این مدارس باقی می‌مانند و پس از آن باید یک مدرسه متوسطه ویژه دانش‌آموزان با نیازهای ویژه را دنبال کنند. این در حالی است که دانش‌آموزان که مشکلات مشابه را با درجه و شدت کمتری دارند پس از چند سال حمایت به مدرسه عادی منتقل می‌شوند.

تحصیلات متوسطه در هلند

سه سطح تحصیلات دبیرستان در مدارس متوسطه هلند وجود دارد با این نام‌های اختصاری: VMBO، HAVO و VWO. در ادامه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت.

• VMBO – آموزش حرفه‌ای مقدماتی در این سطح ارائه می‌شود که معمولاً چهار سال به طول می‌انجامد و پس از آن دانش‌آموز باید به سطح MBO برود.
• HAVO – تحصیلات متوسطه عمومی در این سطح ارائه شده که معمولاً پنج ساله است و دنباله آن HBO (Hogeschool / دانشگاه علوم کاربردی) است.
• VWO – این سطح از مدارس متوسطه به ارائه آموزش پیش دانشگاهی پرداخته که معمولاً شش ساله است و پس از آن دانش‌آموزان می توانند وارد دانشگاه (WO)شوند.

سیستم آموزش عالی در هلند

از آنجایی که با در دست داشتن مدرک دیپلم، فارغ‌التحصیلان مدرسه می‌توانند با کارفرمایان قرداد ببندد و شروع به کار کنند، دانش‌آموزان شوق زیادی برای گرفتن دیپلم دارند. پس از گذراندن دوره متوسطه، دانش‌آموزان می‌توانند تحصیلات عالی خود را دنبال کنند.

پس از گذراندن دوره VMBO، دانش‌آموزان می‌توانند MBO را ادامه دهند که پس از اتمام این دوره می‌توانند با مدرک آن مشاغلی مانند پرستاری کودک، منشی، افسر امنیتی، کارمند دفتر، آرایشگر یا پرستاری را بدست بیاورند.

آن دسته از دانش‌آموزانی که در سطح متوسطه HAVO تحصیلات خود را انجام داده‌اند باید در دوره تحصیلاتی HBO که دانشگاه علمی کاربردی است و معمولاً چهار ساله است ثبت‌نام کنند. در دوره HBO، به دانشجویان فارغ‌التحصیل مدرک لیسانس داده می‌شود. دانشجویانی که مدرک MBO دریافت کرده‌اند نیز می‌توانند در دوره HBO به تحصیل بپردازند.

اغلب افرادی که در زمنیه مدیریت مشغول به کار و فعالیت هستند، فارغ‌التحصیلان دوره HBO هستند. برای مثال، معلمان مدارس ابتدایی، معماران، مدیران هنری، روزنامه نگاران، مترجمان، ماماها، هنرمندان، خلبانان و پرستاران.

سخن پایانی

تحصیلات برای کودکان 5 تا 16 ساله اجباری است. اما اکثر کودکان یادگیری خود را از سن چهار سالگی و با ثبت‌نام در مراکز پیش‌دبستانی و مهدکودک شروع می‌کنند. اگرچه ساختار آموزش ابتدایی در هلند بسیار ساده است، سیستم آموزشی در مدارس متوسط به دلیل داشتن سطوح تحصیلی متعدد و مقاطع فارغ‌التحصیلی متفاوت معمولاً گیج‌کننده است. اگر شما هم در مسیر مهاجرتی خود به هلند با چالش مشابهی روبرو شده‌اید، به شما توصیه می‌کنیم که بدون گرفتن مشورت از یک متخصص مهاجرت، به تنهایی تصمیمات حساس و دشوار نگیرید.

ما در مؤسسه مهاجرتی زنگنه همراه کارشناسان متخصص در زمینه مهاجرت، می‌توانیم این مسیر پر هزینه و پر چالش را برای شما هموار کرده تا شما بتوانید با صرف کمترین میزان انرژی و هزینه به هدف خود دست پیدا کنید. پس به شما پیشنهاد می‌کنیم وقت را هدر ندهید و همین الان از خدمات رایگان مشاوره ما بهره ببرید.

سؤالات متداول