تحصیل در مدارس آلمان

آلمانی‌ها به طعنه کشور خود را «کشور شاعران و متفکران» می‌نامند. به این دلیل که تاکنون بزرگترین فیلسوفان و شاعران را به دنیا معرفی کرده است. از طرفی، دانشمندان بزرگ زیادی مانند آلبرت انیشتن و ماکس پلانک برای همیشه رویکرد مردم به زندگی را تغییر دادند؛ بنابراین به همین راحتی می‌توان فهمید که چرا تحصیل در مدارس آلمان می‌تواند فرزند شما را به یک استعداد آینده تبدیل کند. اگر می‌خواهید فرزند خود را در یک مدرسه آلمانی ثبت نام کنید، بهتر است اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید.

درباره سیستم آموزشی آلمان

سیستم آموزشی آلمان شامل آموزش پیش دبستانی، ابتدایی، متوسطه و عالی (دانشگاه) است. تحصیل تمام وقت در سطوح ابتدایی و متوسطه برای همه کودکان شش تا 15 ساله اجباری است. با این حال، تحصیل در آلمان به طور کلی تا سن 18 سالگی ادامه دارد. وزارت آموزش و پژوهش فدرال یا BMBF مسئول کل سیستم آموزشی آلمان است. با این حال، هر ایالت فدرال (Länd) وزارت آموزش خود را دارد که برنامه آموزشی، مدارس و استانداردهای خود را تعیین می‌کند. این بدان معناست که سیستم آموزشی در سراسر آلمان متفاوت است.

آلمان از نظر تحصیلات در سطح جهانی رتبه بالایی دارد. گزارش PISA (برنامه ارزشیابی بین المللی دانش آموزان) نشان می‌دهد که دانش آموزان آلمانی به طور کلی از رفاه آموزشی خوبی برخوردار هستند و به ویژه دانش آموزان خارجی با نمرات بسیار خوبی وارد دانشگاه‌های این کشور می‌شوند. اکثر مدارس آلمان توسط ایالت اداره می‌شوند، بنابراین هزینه‌ای برای تحصیل فرزندان شما دریافت نمی‌شود. علاوه بر این، مدارس خصوصی و بین المللی وجود دارند که هزینه می‌گیرند.

آموزش پیش دبستانی در آلمان

کودکان زیر سه سال ممکن است در مهد کودک (Kinderkrippen) ثبت نام کنند، در حالی که کودکان سه تا شش ساله شاید به یک پیش دبستانی (Kindergarten/Kita) بروند. آموزش دوره پیش دبستانی در صبح، ظهر یا حتی عصر و آخر هفته در مناطق مختل شهری در دسترس هستند. این نوع آموزش در آلمان می‌تواند خصوصی، دولتی یا بین المللی باشد. برخی از آنها رایگان هستند، در حالی که برخی دیگر هزینه دریافت می‌کنند.

بسیاری از مدارس پیش دبستانی لیست انتظار دارند، پس شما باید نام فرزند خود را در اسرع وقت در مدرسه بنویسید. پیش دبستانی‌های دوزبانه را در شهرهای بزرگ پیدا خواهید کرد. هر دو مهدکودک و پیش دبستانی اختیاری هستند. اکثر والدین، کودکان بین سنین سه تا شش خود را به این مدارس می‌فرستند. مدارس پیش دبستانی و مهدکودک‌ها راهی عالی برای کودکان مهاجر برای بازی و یادگیری در کنار کودکان آلمانی و جذب زبان و فرهنگ آلمانی هستند. در برخی ایالت‌ها، کودکان پنج ساله ممکن است در کلاس‌های پیش دبستانی (Vorklassen) برای آمادگی برای مدرسه ابتدایی ثبت نام کنند.

تحصیلات ابتدایی در آلمان

مدرسه ابتدایی (Grundschule) برای کودکان در آلمان اجباری است. زمانی که کودکان به شش سال می‌رسند، مدرسه را شروع می‌کنند. با این حال، برخی از ایالت‌های آلمان تاریخ‌های مخصوص به خود را برای تعیین دقیق زمان شروع مدرسه دارند، بنابراین والدین با مقامات محلی خود مشورت می‌کنند. معمولاً در آموزش ابتدایی آلمان چهار کلاس (سال یکم تا چهارم) وجود دارد، اگرچه در برخی مناطق تا سال 6 ادامه خواهد داشت.

تلاش‌هایی برای کاهش نابرابری در استانداردهای آموزشی بین مناطق مختلف در آلمان صورت گرفته‌اند، اما محله‌های مرفه هنوز مدارس بهتری را نسبت به محله‌های غیر مرفه ارائه می‌دهند. ایالت‌های آلمان (Länder) مسئول ارائه آموزش ابتدایی در آلمان هستند و برنامه درسی را تنظیم می‌کنند. این بدان معناست که تجربه تحصیل در مدرسه می‌تواند در سراسر آلمان متفاوت باشد.

مدارس ابتدایی دولتی در آلمان

هر ایالت آموزش ابتدایی رایگان را به دانش آموزان ارائه می‌دهد. والدین گاهی اوقات در هزینه‌های مربوط به تجهیز مدارس مشارکت می‌کنند، اگرچه مدارس بیشتر خدمات را به صورت رایگان ارائه می‌دهند. کودکان بین 20 تا 30 ساعت در هفته درس می‌خوانند که این زمان در مقاطع بالاتر افزایش می‌یابد. کودکانی که در مدرسه ابتدایی دولتی در آلمان تحصیل می‌کنند معمولاً به مدرسه‌ای در نزدیک‌ترین منطقه محل زندگی خود می‌روند.

اگر می‌خواهید فرزندتان در مدرسه دیگری تحصیل کند، به طور کلی باید دلایل خود را برای انجام این کار توضیح دهید. کیفیت آموزش ابتدایی دولتی در آلمان خوب است. اهداف اصلی در این مدارس توسعه مهارت‌ها و شایستگی‌های مهم دانش آموزان و درک اساسی آنها از زندگی است. دروس اصلی شامل ادبیات آلمانی، ریاضیات، علوم، زبان خارجی، هنر و اخلاق هستند.

مدارس ابتدایی خصوصی در آلمان

حدود 5 درصد از دانش آموزان در مدارس ابتدایی خصوصی در آلمان تحصیل می‌کنند. این مدارس هزینه از دانش آموزان دریافت می‌کنند، اما از نظر کیفیت تحصیل با مدارس دولتی هم رده هستند. همچنین برنامه فوق برنامه بیشتری دارند.

دیگر مدارس ابتدایی در آلمان عبارتند از:

• مدارس مذهبی: این مدارس معمولاً همان برنامه درسی مدارس دولتی را ارائه می‌دهند. مدارس مذهبی عمدتاً یارانه دولتی دریافت می‌کنند، بنابراین ارزان‌تر از مدارس خصوصی هستند.
• مدارس بین المللی و دوزبانه: اینها مدارس کاملا خصوصی هستند که معمولاً آموزش دوزبانه ارائه می‌دهند. هزینه تحصیل در این مدارس بالا است، اما معمولاً از استاندارد بالایی برخوردار هستند.
• مدارس والدورف (Waldorfschulen): مدارس والدورف با یارانه دولتی کار می‌کنند و سبک تدریس آنها بر اساس روش رودولف اشتاینر است.
• مدارس مونته سوری: این مدارس از روش آموزشی مونته سوری مبتنی بر توسعه عملی استفاده می‌کنند. هزینه تحصیل در این مدارس بالاست.

تحصیلات متوسطه در آلمان

آموزش متوسطه در آلمان از دو مرحله کلی تشکیل شده است. مرحله پایین‌تر (sekundarstufe I) در اکثر ایالت‌ها بین سنین 10 تا 15 تا 16 سال (کلاس 5 تا 9 یا10) خواهد بود. این مرحله برای همه دانش آموزان اجباری است. مرحله بالا (sekundarstufe II) تا 18 سالگی ادامه می‌یابد و اختیاری است. این مرحله یا بر آموزش حرفه‌ای یا آماده سازی دانش آموزان برای آموزش عالی در دانشگاه متمرکز است.

مدارس متوسطه دولتی در آلمان

مدارس متوسطه دولتی در آلمان رایگان هستند و به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. نوع مدرسه‌ای که دانش آموز در آن شرکت خواهد کرد بر اساس عملکرد تحصیلی، توصیه‌های معلم و ترجیحات والدین است. در صورت تغییر شرایط، در هر مرحله‌ای امکان تغییر از یک نوع مدرسه به مدرسه دیگر وجود دارد. انواع مختلف مدارس متوسطه در آلمان تا حد زیادی از نظر موضوعات و اهداف آموزشی مشابه هستند. هدف همه آنها افزایش مهارت‌های زندگی، کمک به رشد فکری و عاطفی و تقویت استقلال و مسئولیت تصمیم گیری دانش آموزان است. همچنین انواع مدارس متوسطه دولتی عبارتند از:

• Gymnasium: دانش آموزان معمولاً تا سن 18 سالگی در این مدارس می‌مانند و در امتحان نهایی لازم برای ورود به دانشگاه‌های آلمان شرکت می‌کنند.
• Realschule : آموزش عمومی را تا سن 15 یا 16 سال ارائه می‌دهد. دانش آموزان سپس دیپلم می‌گیرند و می‌توانند وارد دوره‌های فنی و حرفه‌ای شوند.
• Hauptschule: آموزش عمومی را تا سن 15 یا 16 سال ارائه می‌دهد. دانش آموزانی که در این مدارس تحصیل می‌کنند، وارد دوره‌های فنی و حرفه‌ای می‌شوند.
• Gesamtschule: این مدرسه عمومی در سال‌های اخیر به عنوان بخشی از تلاش برای ایجاد یک سیستم فراگیرتر در سراسر ایالت‌ها رایج‌تر شده‌ است.

مدارس متوسطه خصوصی در آلمان

حدود 9 درصد از کودکان در مدارس متوسطه خصوصی در آلمان تحصیل می‌کنند. این مدارس به طور کلی به دو دسته مجزا از مدارس تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

• مدارس جایگزین (ersatzschulen): شامل مدارس دولتی مانند مدارس مذهبی، والدورف و مونته سوری و همچنین مدارس بین المللی و دوزبانه هستند.
• مدارس تکمیلی (ergänzungsschulen): این مدارس از نظر تدریس رویکرد متفاوتی نسبت به مدارس دولتی دارند و عمدتاً ماهیت فنی حرفه‌ای و خصوصی دارند.

بسیاری از خانواده‌های مهاجر در آلمان مدارس بین المللی را انتخاب می‌کنند. این مدارس به طور کلی استاندارد بالایی از آموزش را ارائه می‌دهند و به دانش آموزان این شانس را خواهند داد که برای مدرک بین المللی لیسانس (IB) یا لیسانس اروپایی (EB) تحصیل کنند. با این حال، هزینه این مدارس معمولاً بالاتر از سایر مدارس خصوصی است.

مدارس بین المللی در آلمان

مدارس بین المللی در آلمان برای مهاجرانی که می‌خواهند فرزندانشان به زبان دیگری، معمولاً انگلیسی آموزش ببینند، جذابیت زیادی دارند. این مدارس  اغلب بر چندفرهنگی بودن و یادگیری زبان تأکید دارند و محیطی فراگیر را ایجاد می‌کنند که در آن دانش‌ آموزان با پیشینه‌های فرهنگی مختلف می‌توانند رشد کنند. مدارس بین المللی معمولاً طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های فوق برنامه از جمله ورزشی و هنری را برای غنی سازی تجربه آموزشی دانش آموزان و ارتقای رشد شخصی ارائه می‌دهند.

مهاجرت به آلمان و پذیرش در مدارس بین المللی بستگی به سیاست‌های مدرسه و همچنین اسنادی مانند ریز نمرات دانشگاهی، نمرات آزمون استاندارد و سایر موارد دارد. برخی از مدارس ممکن است برای ارزیابی توانایی‌های تحصیلی و مهارت زبان دانش آموزان مصاحبه یا امتحان ورودی برگزار کنند. این مدارس می‌توانند راهی عالی برای آماده سازی دانش آموزان با محیط آموزشی آلمان باشند. همچنین مدارس می‌توانند روزانه، شبانه روزی و خصوصی باشند.

آموزش در منزل در آلمان

حضور در مدارس در تمام 16 ایالت آلمان، هم در بخش دولتی و هم در بخش خصوصی اجباری است. آموزش در خانه از سال 1919 غیرقانونی بوده است. در موارد بسیار استثنایی، می‌توانید فرزند خود را از سیستم آموزشی خارج کرده و در خانه به آنها آموزش دهید. شما باید ثابت کنید که حضور در مدرسه باعث مشکلات غیرضروری کودک می‌شود. تنها حدود 400 دانش آموز در سراسر آلمان در خانه آموزش می‌بینند.

دانش آموزان آلمانی چند روز در هفته به مدرسه می‌روند؟

مدرسه در آلمان از دوشنبه تا جمعه است. مدارس ابتدایی تقریباً از ساعت 8 صبح شروع به کار می‌کنند و تا ساعت یک یا دو بعد از ظهر به فعالیت خود ادامه می‌دهند. ساعت کار در مدارس متوسطه از 8 صبح تا ساعت 4 بعد از ظهر ادامه دارد. دانش آموزان دوره متوسطه حتی ممکن است در سال آخر تحصیل خود تا ساعت 5 بعد از ظهر در مدرسه بمانند.

هر کلاس حدود 45 تا 50 دقیقه اجرا می‌شود. استراحت برای غذا و بازی وجود دارد، اما معمولاً نیازی به کافه تریا نیست، زیرا مدرسه حوالی وقت ناهار به پایان می‌رسد. دانش آموزان مدارس متوسطه دولتی با کلاس‌های طولانی‌تر معمولاً با خود غذا به همراه می‌آورند و بسیاری از مدارس خصوصی وعده‌های غذایی رایگان ارائه می‌دهند.

مدارس در آلمان در تعطیلات عید پاک، تعطیلات زمستانی و تعطیلات تابستانی فعالیت نمی‌کنند. با این حال، تاریخ دقیق برای هر نوع مدرسه متفاوت است. به عنوان مثال، مدارس دولتی برلین، تعطیلات تابستانی را در حدود 20 ژوئن آغاز می‌کنند و در حدود 2 آگوست به پایان می‌رسند. در همین حال، دانش آموزان در بایرن حدود 29 ژوئیه استراحت می‌کنند و در حدود 9 سپتامبر دوباره مدرسه را از سر می‌گیرند.

شرایط تحصیل در مدارس آلمان

تحصیل در مدارس آلمان به شرایط و مدارک ضروری نیاز دارد. معمولاً مدرکی مبنی بر سکونت در منطقه اغلب به صورت قبوض آب و برق یا قراردادهای اجاره مورد نیاز است. علاوه بر این، والدین یا سرپرستان قانونی دانش آموزان ممکن است نیاز به ارائه مدرک هویتی داشته باشند. ارائه گواهی تمکن مالی مهم است. والدین دانش آموزان باید نشان دهند که از هزینه‌های تحصیل و زندگی فرزند خود حمایت می‌کنند.

علاوه بر این، بسته به سن کودک و نوع مدرسه، ممکن است پیش نیازهای تحصیلی یا ارزیابی‌های خاصی مانند مهارت زبان آلمانی نیز برای پذیرش وجود داشته باشند. همچنین مدارک لازم برای تحصیل در مدارس آلمان عبارتند از:

• داشتن پاسپورت معتبر
• بیمه سلامت
• مدرک مهارت زبان (سطح B1 یا B2)
• انگیزه نامه
• آخرین مدرک تحصیلی به همراه ریز نمرات
• گواهی تمکن مالی
• ارائه دو قطعه عکس پاسورتی

نکته: گرفتن پذیرش از مدارس دولتی آلمان بسیار سخت است. دانش آموز در شرایطی که نخبه باشد امکان پذیرش او وجود دارد. مدارس بین المللی معمولاً مقصد اصلی دانش آموزان ایرانی هستند.

هزینه تحصیل در مدارس آلمان

مدارس دولتی ارائه دهنده آموزش ابتدایی و متوسطه رایگان هستند. با این حال، ممکن است از والدین خواسته شود که برای فعالیت‌های فوق برنامه مانند اردو و کلاس‌های آموزشی هنری و مهارت زبان هزینه بپردازند. معمولا برای خانواده‌هایی که درآمد کمتری دارند یارانه و کمک هزینه در نظر گرفته می‌شود.

با توجه به الزام قانونی مبنی بر عدم تبعیض بین خانواده‌های مرفه و کم درآمد، مدارس خصوصی در آلمان تمایل دارند هزینه‌های نسبتاً معقولی دریافت کنند. بودجه مدارس خصوصی و جایگزین از طریق ترکیبی از یارانه‌های دولتی و جمع آوری کمک‌های مالی تامین می‌شود.

میزان هزینه‌ای که مدارس خصوصی می‌توانند دریافت کنند، توسط مقامات آموزشی در هر ایالت فدرال تعیین می‌شود و بنابراین بسته به مکان متفاوت است. به عنوان مثال، گرفتن هزینه‌های تحصیل در نوردراین وستفالن ممنوع است و مدارس خصوصی بودجه دولتی بیشتری دریافت می‌کنند. این مورد نشان می‌دهد که مدارس خصوصی در آلمان بسیار مقرون به صرفه‌تر از سایر مدارس خصوصی در اروپای غربی هستند.

مدارس بین المللی بودجه دولتی دریافت نمی‌کنند و هزینه آنها بیشتر از مدارس خصوصی است. با این حال، هزینه دقیق به مدرسه و اینکه فرزند شما در کدام کلاس است بستگی دارد. این هزینه می‌تواند از 2500 تا 25 هزار یورو در سال متغیر باشد. همچنین به دانش آموزان مستعد نیز بورسیه تحصیلی آلمان ارائه می‌شود.

بهترین مدارس بین المللی آلمان

 در جدول زیر مشخصات بهترین مدارس بین المللی آلمان آورده شده است:

نام مدرسه	زبان تدریس	محدوده سنی	شهریه سالانه
مدرسه بین المللی باواریا	انگلیسی	3 تا 19	16 هزار تا 22 هزار یورو
مدرسه مدرن هامبورگ	انگلیسی، آلمانی	3 تا 18	متوسط شهریه 2 هزار یورو
مدرسه بریتانیایی برلین	انگلیسی	3 تا 18	12 هزار تا 18 هزار یورو
مدرسه متروپولیتن فرانکفورت	انگلیسی	3 تا 18	14 هزار تا 20 هزار یورو
مدرسه بین المللی SIS Swiss برلین	انگلیسی، آلمانی	4 تا 18	10 هزار تا 15 هزار یورو
مدرسه بین المللی WABE هامبورگ	انگلیسی	6 تا 18	8 هزار تا 21 هزار یورو
مدرسه بین المللی استروتوف	انگلیسی	3 تا 18	12 هزار تا 21 هزار یورو

نحوه اخذ ویزای دانش آموزی آلمان

اکنون که دیدگاه واضحی از شرایط تحصیل در مدارس آلمان پیدا کردید، باید بدانید که دانش آموزان زیر 18 سال ایرانی به ویزا نیاز دارند. والدین دانش آموز برای دریافت ویزا باید از مدرسه مورد نظر پذیرش بگیرد. ویزای تحصیلی آلمان برای دانش آموزان ایرانی توسط شرکت ویزا متریک انجام می‌شود.

از آنجایی که دانش آموزان زیر سن قانونی هستند، باید قیم یا سرپرست قانونی داشته باشند. قیم یا سرپرست قانونی دانش آموزان می‌تواند یکی یا هر دوی والدین یا آشنایان او باشند. اگر دانش آموزان قیم قانونی نداشته باشند، مدیر مدارس شبانه روزی سرپرستی دانش آموز را بر عهده می‌گیرد. همچنین امکان دریافت ویزای همراه برای والدین وجود دارد. هزینه‌های دریافت ویزای دانش آموزی آلمان عبارتند از:

• هزینه بررسی مدارک در سفارت آلمان: 40 یورو
• هزینه ویزا متریک: 4.29 یورو

سوالات متداول